Fas, Kuzey Afrika'da bir Arap ülkesidir. Hem Akdeniz'e hem Atlas Okyanusu'na kıyısı olup, Afrika'nın Avrupa'ya yaklaştığı uçta yer alır.
Ülke isminin kendi dilindeki anlamı "El-Magrip" yani en batıdaki yer anlamına gelse de diğer Avrupa ülkeleri burayı "Müslüman" anlamındaki 'Morocco' ya da 'Maroc' isimleriyle anmayı seçmişlerdir. Bizim dilimizdeki Fas ismi ise fes takma kültürüyle ilk orada karşılaşmamızdan dolayıdır.
__________________________________________________________________________________________
Başkent: Rabat
Para Birimi: Fas Dirhemi
Yüzölçümü: 446.550 km²
Saat Farkı: + 0
Komşuları: Cezayir, Batı Sahra, İspanya.
__________________________________________________________________________________________
Fas Diplomatik Birimler
Ankara Büyükelçiliği
Reşit Galip Cad. Rabat Sok. No: 11, G.O.P., Ankara
Telefon: 437 60 20/21
Faks: 447 14 05, 446 84 30
Çalışma Saatleri: 09:00 – 16:00
İstanbul Fahri Başkonsolosluğu
Balmumcu Koza İş Merkezi C Blok Kat 5 Beşiktaş 34349 İSTANBUL
Telefon: (0212) 355 06 00-272 18 26
Faks: (0212) 272 18 25
İzmir Fahri Konsolosluğu
Cumhuriyet İşhani 1357. Sok. No:25/204 Kat 2 D 35210 Alsancak- İZMİR
Telefon: (0232) 421 23 32, 464 30 02, 464 30 23
Faks: (0232) 421 47 36
Fas kültürünün en tipik özelliği “suk” denilen pazar yerleridir. Dar ve kıvrımlı sokaklara sahib olan şehirlerde bu caddeler suk denilen pazar yerlerine açılır.
Modern şehirlere de sahib olan ülkenin en büyük ve en modern şehri olan Kazablanka 1908’de Fransızlar tarafından kurulmuş Avrupai bir şehirdir. Marakeş dokuzuncu yüzyılda kurulmuş olan İslam kültür ve sanatının önemli bir merkezidir. Sarayları, camileri ve kalesi ile meşhurdur. Buradaki Huttubiye Camii dünyaca tanınmıştır.
Ülkede genel olarak üç farklı iklim tipi görülür. Akdeniz kıyılarında hakim olan bol yağışlı Akdeniz iklimi, Atlas Okyanusu kıyılarında, batı rüzgarlarına açık deniz iklimi görülür. Ülkenin orta kesimleri olan Atlas Dağları Fas topraklarından başlamakta olup, bu dağ sırasının Fas'taki yüksekliği 4000 m'yi geçmektedir ve aralarındaki vadilerde serin bir iklim hüküm sürerken, özellikle güney-doğu olmak üzere iç kesimlerde çöl iklimi hakimdir. Ülkenin sıcaklık ortalamaları, kıyılardan iç kesimlere doğru gittikçe artarken, yağış ortalamaları ise azalma gösterir.
Batı rüzgarlarının okyanustan getirdiği yağmur bulutları Atlas Dağlarında yoğunlaştığından, kıyı bölgeleri en çok yağış alan bölgeleridir. Senelik yağış ortalaması 800 mm civarında olan Orta Atlaslarla Akdeniz kıyıları arasındaki kuzey bölge ülkenin yağışı en bol olan yöresidir. En iç bölgelerde ise yağışlar hemen hemen yok denecek kadar azdır. Bu bölgelerde kavurucu sıcaklar ve dolayısıyla sıcak, kuru rüzgarlar devamlıdır. Orta Atlaslardan sonra güneye doğru yağış ortalaması 200 mm civarında bulunur. Ülkede yağışların en bol olduğu mevsim, ekim ile nisan ayları arasıdır.
Yapılan araştırmalar, çok eski çağlardan beri Fas’ta insanların yaşadığını göstermiştir. Mağaralarda ve arkeolojik kazılarda bulunan çeşitli eşya ve taşlar üzerine çizilmiş olan resimler, bu iddianın delilleridir. M.Ö. 2000 yıllarından itibaren Berberiler ülkeye gelerek yerleşmişlerdir. Daha sonraları M.Ö. 2. yüzyıldan itibaren de Akdeniz’in denizci ve deniz ticaretinin önde gelenlerinden Fenikeliler, Fas’a gelerek burada ticari koloniler kurmuşlardır. İlerleyen tarih çağlarında gelişen devletlerden Kartacalılar Fenikelileri, Romalılar ise Kartacalıları yapılan savaşlar sonucunda yenerek, ülkeye hakim olmuşlardır.
Miladın ilk yüzyılında İspanya’dan gelen Vandallar zayıflayan Romalıları yenerek ülke üzerinde yeni bir hakimiyet kurdular. Yedinci yüzyıldan itibaren İslamiyeti bütün dünyaya yaymaya çalışan Müslüman Araplar, bu ülkeye yerleşmişler ve İspanya’ya geçmişlerdir.
On birinci yüzyılda Büyük Fas devleti olan ülkenin toprakları, doğuda Tunus dahil olmak üzere, kuzeyde İspanya’yı da hükümdarlığı altında bulunduracak şekilde genişlemişti. Bu zamanda ülke başkent Marakeş oldu. Daha sonraları zayıfladı ve nihayet Portekiz ve İspanyol istilasına uğradı.
Fransa, sömürgeleri arasına katmak için 1830’da Cezayir’i işgal etti. Buradan Fas’ı da sömürge yapmak gayreti içerisine girdi. Bunun yanında İngiltere, İspanya ve Almanya da Fas’ı sömürge yapmak isteyen Avrupa ülkelerinin başında geliyordu. 1912 yılında ülkenin kuzeyini İspanyollar, kalan büyük kısmını ise Fransızlar işgal etti. Sömürge haline gelen Fas, İkinci Dünya Savaşında müttefik ordularının önemli bir askeri üssü olarak kullanıldı. Savaş sonunda diğer sömürge ülkelerinde olduğu gibi Fas’ta da bağımsızlık için hareketleri başladı.
1956 yılında Fas bağımsızlığını bütün dünyaya ilan etti. Bir yıl sonra ise Fas’ın emirlik olduğu ve Sultan Beşinci Muhammed’in emir ünvanını aldığı duyuruldu. Yapılan çeşitli çalışmalar sonucunda İspanya ülkenin işgal altında tuttuğu kuzey bölgelerini terketmek zorunda kaldı. 1969'da Atlas Okyanusu sahillerindeki İfni Üssünü de Fas’a bırakmasıyla ülke bugünkü sınırlarına sahip oldu.
Rabat Fas'ın başkenti.
Fas'ın kuzeybatı kıyısında Bou Regreg Irmağının denize döküldüğü yerde bulunur. Önemli bir yönetim ve öğretim merkezi olan şehirde, sanayi de gelişmektedir: Dokuma sanayi, besin sanayi, asbest fabrikaları sayılabilir. Ayrıca, dar sokakları, eski yapıları tarihsel anıtları ve yanıbaşındaki 17. yüzyıl'dan kalma hisarla, çok sayıda turist de çekmektedir.
12. yüzyıl'da Endülüs'e yapılan seferler için bir askeri üs olarak kurulan Rabat, daha sonra bir süre gerilemiş, Fransız işgalinden sonra koruma bölgesinin merkezi yapılınca, hızla gelişmiştir.